نظر شما چیست؟ جهان آینده را چگونه تصور می‌کنید؟ سوالات ذیل را مرور کنیم.
– امروزه در تمامی کشورهای با سطح درآمد پایین در جهان، چند درصد از دانش‌آموزان دختر تحصیلات ابتدایی را به پایان می‌رسانند؟ الف) 20 درصد ب) 40 درصد ج) 60 درصد
– در بیست سال گذشته، درصد جمعیت جهان که در فقر شدید زندگی می‌کنند …
الف) تقریبا دو برابر شده است ب) تقریبا همان اندازه، بیشتر یا کمتر باقی مانده است ج) تقریبا به نصف کاهش پیدا کرده است
– امروزه در دنیا 2 میلیارد کودک بین سنین 0 تا 15 سال وجود دارد. طبق گفته سازمان ملل متحد در سال 2100 چند کودک در جهان وجود خواهند داشت؟
الف) 4 میلیارد ب) 3 میلیارد ج) 2 میلیارد
– در سراسر جهان، آقایان دارای سی سال سن به طور متوسط ده سال از عمرشان را در مدرسه گذرانده‌اند، خانمهای همسن‌شان به طور متوسط چند سال از عمر خود را در مدرسه گذرانده‌اند؟
الف) 9 سال ب) 6 سال ج) 3 سال
بهتر است پاسخ را در کتاب factfulness نوشته هانس رزلینگ پیدا کنید. (برای اینکه کنجکاوی که نویسنده می‌خواهد در ابتدای کتاب ایجاد کند باقی بماند و به قولی اسپویل نشود)
factfulness را هنگامی برای مطالعه انتخاب کردم که دیدم بیل گیتس تعداد زیادی از نسخه‌های آن را به فارغ‌التحصیلان کالجها و دانشگاههای آمریکا هدیه داده است. او می‌نویسد: «این کتاب یکی از مهمترین کتابهای آموزشی است که تاکنون مطالعه کرده‌ام.»
تاکنون factfulness به فارسی توسط حداقل 6 انتشارات مختلف ترجمه شده که البته من ترجمه‌ی بهار رحمتی نشر نوین را مطالعه کردم. عنوان فرعی آن هست: «ده دلیل برای اینکه ما درباره جهان اشتباه فکر می‌کنیم و چرا اتفاقات جهان از آن چه به نظر می‌رسند، بهترند.»
مدتی قبل مطلب کوتاهی درباره اینکه خیلی وقتها از اطرافیان می‌شنویم قدیمها بهتر بود، نوشته بودم. خیلی وقتها حواسمان نیست که قدیمها فاجعه بود. حکومتهای استبدادی و جنگها زیاد بودند و کشتار وحشیانه تعداد زیادی از مردم را به فلاکت می‌انداخت؛ اکثریت جامعه بی‌سواد بودند و هرگونه خرافات را باور می‌کردند؛ مردم بدون برق و اینترنت چه می‌کردند؛ سرما را چطور تحمل می‌کردیم؛ از کودکانی که به دنیا می‌آمدند چه تعدادی زنده می‌ماندند و چه بسیار مادرانی که سر زایمان جان خود را از دست می‌دادند.
ممکن است هدف اصلی هانس رزلینگ، ایجاد دیدگاه مثبت در مخاطب نسبت به آینده‌ی جهان و در پی‌اش آرامش ذهنی و انگیزه‌های مثبت برای تلاش در ساخت آینده‌ای بهتر باشد ولی از آن بگذریم، یکی از مهمترین دستاوردهایش، مصداقهای بسیار زیبا و اثرگذار در تفکر نقادانه است. درواقع اگر به دنبال تمرینهای خوب برای تفکر نقادانه می‌گردید، پیشنهاد می‌کنم حتما این کتاب را مطالعه کنید.
یکی دیگر از فواید مطالعه‌ی factfulness نیز یادآوری در جای جای آن هست که این اخبار بد هستند که به طور گسترده مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد و اگر خبرنگاران و رسانه‌های خبری، اخبار خوب را بیشتر از اخبار بد پوشش بدهند به بیکار شدن آنها یا تعطیلی آن رسانه می‌انجامد. لذا اثرات منفی روانی وابستگی به اخبار می‌تواند بسیار زیاد باشد و لازم است ضمن ایجاد تعادل در آن، نسبت به آنچه دریافت کرده‌ایم دیدگاهی نقادانه داشته باشیم.
